منبع : از گروه computer4all اینترنت نحوه ارتباط افراد را دستخوش تحولات گسترده نموده است . پست الکترونیکی یکی از امکانات موجود بر روی اینترنت برای برقراری ارتباط می باشد. امکان فوق بسرعت گسترش و جایگزین نامه نگاری سنتی و حتی مکالمات تلفنی شده است . روزانه میلیاردها نامه الکترونیکی ارسال می گردد. پست الکترونیکی یکی از سریعترین روش های ارتباطی موجود بوده و توانسته است بسرعت متداول گردد. در زمان ارسال یک نامه الکترونیکی ، گیرنده نامه ممکن است online ( وصل به شبکه ) نباشد . در چنین مواردی زمانی که گیرنده نامه به شبکه متصل می گردد و پس از بررسی صندوق پستی خود از ارسال نامه توسط دوستان خود آگاه می گردد. در روش فوق یک تاخیر ناخواتسه وجود دارد. در این روش هیچگونه امکانی جهت آگاهی از Online بودن گیرنده نامه الکترونیکی وجود ندارد. در صورتیکه گیرنده پیام Online باشد ، می بایست با دنبال نمودن مراحلی اقدام به باز نمودن ، مطالعه و پاسخ به نامه دریافتی نماید. برنامه های IM)Instant Messaging) باهدف تامین خواسته های مورد نظر( پاسخگوئی به خلاء های موجود ) مطرح گردیده اند. با استفاده از IM ، می توان لیستی از افرادیکه تمایل به ارتباط با آنان وجود دارد را ایجاد کرد. در ادامه می توان برای هر یک از افراد موجود در لیست کهonline می باشند ، پیام مورد نظر خود را ارسال کرد. به لیست فوق ، " لیست تماس " و یا Buddy list نیز می گویند. برای ارسال پیام یک پنجره کوچک توسط فرستنده و گیرنده پیام ، فعال و هر یک از آنها می توانند پیام مورد نظر خود را تایپ و سپس ارسال نمایند. اکثر برنامه های IM ، خدمات متنوع دیگری را نیز ارائه می دهند: ارسال پیام برای افرادیکه بصورت online می باشند. گپ (Chat) . یک اتاق اختصاصی شامل دوستان و همکاران می توان ایجاد کرد. لینک ها ی وب . امکان اشتراک وب سایت های مورد علاقه فراهم می گردد. تصاویر. امکان مشاهده تصاویر ذخیره شده بر روی کامپیوتر دوستان مربوطه فراهم می گردد. صدا . پخش موزیک برای دوستان مربوطه فایل ها . امکان اشتراک فایل ها از طریق ارسال آنها برای دوستان مربوطه فراهم می گردد. گفتگو. امکان مکالمه صوتی با دوستان مربوطه از طریق اینترنت فراهم می گردد. امکان مشاهده آخرین اخبار بصورت پخش زنده فراهم می گردد. روند شکل گیری برنامه های IM قبل از عمومیت یافتن اینترنت ، تعدادی از افراد از طریق سیستم های BBS )Bulletin Boards system) قادر به استفاده از سرویس های online بودند. سیستم BBS مشابه یک وب سایت ایزوله شده است که کاربران با استفاده از مودم و یک نرم افزار ارتباطی خاص، قادر به استفاده از منابع موجود می باشند. پس از برقراری ارتباط با BBS ، کاربران با استفاده از مجموعه ای از منوهای ساده قادر به حرکت در سیستم و استفاده از امکانات مربوطه خواهند بود. برای دستیابی و استفاده از سیستم BBS دیگر، می بایست ارتباط موجود با BBS را قطع و مجددا" با BBS دیگر ارتباط برقرار کرد. سرویس های online اصلی نظیر AOL(American online) ، Prodigy و Compuserve متداولترین روش های ارتباط Online بود. سرویس های online برخلاف سیستم های BBS که صرفا" از یک نرم افزار ساده ارتباطی بمنظور ارتباط کاربران با سیستم استفاده می کردند ، از مجموعه ای از نرم افزار ها در این زمینه استفاده می کردند. در ادامه AOL امکان "کمیته های online " را ارائه کرد. بدین ترتیب کاربران قادر به گفتگو و ارتباط با یکدیگر ( مشروط بر online بودن ) از طریق اتاق های گپ و یا IM بودند. یک اتاق گپ ، نرم افزاری است که امکان تایپ اطلاعات و پیام های دلخواه را در اختیار کاربران قرار داده و پس از درج پیام ، سایر کاربران قادر به مشاهده پیام تایپ شده خواهند بود . برنامه های IM یک اتاق گفتگوی اختصاصی را برای کاربران مربوطه ایجاد می نماید . استفاده از برنامه های IM از سال 1996 در اینترنت متداول گردید. در ادامه نرم افزار ( سرویس ) ICQ که دارای قابلیت های فراوانی است ارائه گردید. معرفی ICQ استفاده از برنامه فوق مستلزم نصب یک برنامه بعنوان سرویس گیرنده بر روی کامپیوتر کاربر و اتصال به سایت ICQ بمنظور برقراری ارتباط با سرویس دهنده ICQ است . برنامه سرویس گیرنده نصب شده بر روی کامپیوتر کاربر با سرویس دهنده ICQ ارتباط برقرار خواهد کرد . اجرای برنامه سرویس گیرنده بر روی کامپیوتر کاربر و اتصال به اینترنت از پیش شرط های اولیه جهت استفاده از سرویس فوق است . مراحل زیر نحوه استفاده از سرویس فوق را نشان می دهد : ● در ابتدا می بایست با اتصال به سایت ICQ ، نرم افزار لازم برای نصب بر روی سرویس گیرنده را دریافت کرد. ● برنامه دریافت شده را می بایست نصب و در ادامه اجراء کرد. ● برنامه نصب شده سعی در برقراری ارتباط با سرویس دهنده ICQ خواهد کرد. در این راستا از پروتکل خاص با نام ICQ v5 برای ارتباطات استفاده می شود. ● پس از برقراری ارتباط بین سرویس گیرنده و سرویس دهنده ، می توان نام و رمز عبور خود را جهت ورود به سایت وارد کرد.در صورتیکه برای اولین مرتبه است که به سایت وارد می شوید ، می توان درخواست یک Account جدید نمود. پس از بررسی نام و رمز عبور داده شده و در صورت صحت آنان ، امکان ورود به سایت فراهم می گردد. ● برنامه سرویس گیرنده ، اطلاعات مورد نیاز را ( نظیر آدرس IP و شماره پورت ) برای سرویس دهنده ICQ ارسال می نمائید. ● سرویس دهنده ، یک فایل موقت شامل اطلاعات مربوط به ارتباط و افراد موجود در لیست تماس ایجاد می گردد. در ادامه بررسی خواهد شد که آیا افراد موجود در لیست تماس شما به شبکه وارد شده اند ؟ ● در صورتیکه هر یک از افراد موجود در لیست تماس شما به شبکه وارد شده باشند ، سرویس دهنده پیامی را برای سرویس گیرنده ICQ ارسال و اطلاعات مربوط به کاربران online ( موجود در لیست تماس ) را ارسال خواهد کرد. سرویس دهنده ICQ اطلاعات شما را نیز برای سایر کاربرانی که online بوده و نام شما در لیست تماس آنها می باشد ، نیز ارسال خواهد کرد . ● زمانیکه سرویس گیرنده ICQ اطلاعات مربوط به افراد موجود در لیست تماس را دریافت می دارد ، وضعیت کاربر مورد نظر به Online تغییر می یابد. ● بر روی نام کاربر موجود در لیست تماس که online شده است ، کلیک و پس از فعال شدن پنجره مربوطه می توان متن مورد نظر خود را تایپ و برای کاربر مربوطه ارسال کرد. ● پیام ارسالی شما مستقیما" برای برنامه سرویس گیرنده ICQ مربوط به کاربر مورد نظر ، ارسال خواهد شد. ( برنامه سرویس گیرنده ICQ از آدرس IP و شماره پورت مربوط به کامپیوتر کاربر مورد نظر آگاهی دارد ) . در فرآیند فوق سرویس دهنده ICQ دخالت نکرده و مبادله اطلاعات مستقیما" توسط برنامه های سرویس گیرنده انجام خواهد شد. ● کاربر مورد نظر پس از دریافت پیام ، می تواند پاسخ لازم را برای قرستنده ارسال نماید. ● پس از اتمام مبادله اطلاعاتی ، می توان پنجره مربوط به ارسال پیام را غیرفعال و در صورت ضرورت برنامه سرویس گیرنده ICQ را نیز غیرفعال نمود. در چنین حالتی برنامه سرویس گیرنده پیامی را برای سرویس گیرنده ICQ ارسال و او از از غیرفعال شدن خود ،آگاه می سازد. در ادامه سرویس دهنده ICQ پیامی را برای سایر سرویس گیرندگان ICQ ( موجود در لیست تماس شما ) ارسال و آنها را از این واقعه آگاه می نماید. در نهایت سرویس دهنده ICQ فایل موقت ایجاد شده که شامل اطلاعات مربوط به سرویس گیرنده ICQ است ، را حذف خواهد کرد. در سال 1998 ، ICQ توسط AOL خریداری و سرویس فوق در اختیار عموم کاربران AOL نیز قرارگرفت . اکثر برنامه های IM دارای عملکردی مشابه با ICQ می باشند. در ادامه به دو نمونه متداول در این زمینه اشاره خواهد شد. MSN Messenger شرکت مایکروسافت با ارائه برنامه MSN Messenger که یک نوع برنامه IM می باشد ، امکان برقراری ارتباط کاربران MSN را بایکدیگر فراهم نموده است .با استفاده از برنامه فوق ، کاربران قادر به ارتباط از طریق متن ( ارسال پیام ) ، صوت ( مکالمه صوتی ) و ... می باشند. برنامه فوق مجموعه ای گسترده از سایر خدمات را نیز در اختیار کاربران قرار می دهد Yahoo messenger Yahoo messenger ، یکی دیگر از نمونه برنامه های IM است . ویژگی مهم برنامه فوق ، ارتباط و پیوستگی آن با سایر خدمات ارائه شده توسط Yahoo است. آینده برنامه های IM بسیار روشن است . IETF)Intenet Engineering Task Force) در تلاش برای پیاده سازی یک پروتکل استاندارد برای برنامه های IM است . با استفاده از برنامه های IM امکان برگزاری کنفرانس های مجازی و همکاری در زمینه انجام یک پروژه بزرگ ، بسادگی محقق می گردد.برنامه های IM رویکردی جدید به دنیای ارتباطات مبتنی بر اینترنت می باشند .
